Zelf een kip slachten en plukken

Het slachten van kippen voor eigengebruik komt vaker voor dan je denkt. Het schijnt namelijk zo te zijn dat het vlees van zelf geslachte kippen lekkerder is. Of dat echt waar is kun je het beste zelf bepalen. In dit artikel staat daarom alles wat je moet weten over het zelf slachten van een kip.

1. Wettelijke regels
2. Stappenplan: zelf de kip slachten
   - Voorbereiding
   - Verdoving
   - Doden
   - Verenplukken
   - Ontweiden
3. Workshop: kip slachten (locatie gezocht)

Wettelijke regels

Aan het slachten van je eigen pluimvee zijn regels gebonden. Het slachten van kippen buiten het slachthuis is toegestaan. Dit kun je terugvinden in: Artikel 5.3 Besluit houders van dieren. Een van de belangrijkste regel is dat pluimvee buiten een slachthuis, altijd verdoofd (bedwelmd) moet zijn. Het slachten zonder verdoving (halal) buiten het slachthuis is niet toegestaan.

Het bedwelmen voor het slachten

Voor het beëindigen van een leven van pluimvee gelden de volgende eisen: verordening (EG) nr. 1099/2009 (pdf). Het dier moet direct dood zijn en mag niet lijden. De kop afhakken zorgt niet voor een directe dood zonder pijn. Hiervoor moet het dier eerst verdoofd zijn. Dit kan je doen door bijvoorbeeld een krachtige slag op de kop te geven. Let wel op, dit mag alleen bij pluimvee tot 5KG. De nek omdraaien, als verdoving, van het dier mag alleen bij pluimvee tot 3KG. Bij het doden is het belangrijk dat het dier geen  vorm van pijn, spanning of lijden kan ervaren. Als je het dier wilt slachten op een goede manier is kennis en doeltreffendheid belangrijk. Als het pluimvee gedood wordt voor het vlees, dan mag je als houder van het dier het vlees niet verkopen aan andere. Weggeven is ook niet toegestaan.

Kleine aantallen kippen slachten voor de verkoop

Als bedrijfsmatige houder mag je een kleine hoeveelheid pluimvee slachten voor verkoop. Hier gelden strenge regels voor die je kunt vinden in: Verordening (EG) Nr. 1099/2009, artikel 3, lid 1 en artikel 4 lid 1. Het slachten gaat op dezelfde manier, eerst het verdoven en daarna het slachten. Je mag het vlees rechtstreeks leveren aan de consument, horeca of plaatselijke detailhandel. Daarnaast mag je maximaal 200 stuks per week en maximaal 2000 stuks in het jaar leveren. Doe je er meer, dan staat er een boete op.

Zelf een kip slachten

In de onderstaande stappen leggen we uit hoe je te werk kunt gaan bij het zelf slachten van pluimvee. Er zijn meerdere mogelijkheden en meningen. Het gaat om een dierenleven en onze vraag is of je netjes en secuur te werk wilt gaan om het dier zo min mogelijk te laten lijden.

1.      Voorbereiden voor slacht

Voordat je een kip gaat slachten is het aan te raden om de kip 12 uur voor het slachten niks meer te voeren. Zo kan de kip zijn maag als het waren reinigen. Hierdoor krijg je minder viezigheid tijdens het leeghalen van de kip! Het is ook handig om de kip geen stress te geven voor het slachten. Laat de kip de dag zelf dus met rust en creëer geen angst bij de kip. Een kip met stress smaakt anders dan een kip zonder stress. Althans dat wordt gezegd.

2.      Verdoven van pluimvee voor de slacht

Voor het slachten buiten een slachthuis is het verplicht om pluimvee eerst te verdoven (ook wel bedwelmen genoemd). Doe je dat niet is het strafbaar. Het verdoven van pluimvee kan op verschillende manieren:

• Elektriciteit (elektro schok)
• Omdraaien van de nek (tot 3kg kip)
• Harde klap op het hoofd (tot 5kg kip)
• Met gas

Toch blijft de meest gebruikte methode voor de kleinere boeren het omdraaien met de hand of via een stroomschok. Een harde klap op het hoofd gaat namelijk niet altijd goed. Hier is veel ervaring en precisie voor nodig. De meest veilige, maar wel de duurste manier is het geven van een stroomschok waarbij de kip in één keer bedwelmd is.

3.      Het doden en laten leegbloeden

Nadat de kip verdoofd is hang je het ondersteboven in een daarvoor bedoelde slachttrechter. Gebruik een scherp mes (want dat is een veilig mes) om de halsslagader aan beide kanten van de hals door te snijden. Je kunt ook direct de kop eraf snijden. Laat de kip volledig leegbloeden terwijl die in de slachttrechter hangt. Dit duurt in de meeste gevallen ongeveer 5 minuten.

De kip kan na het doorsnijden van de slagaders nog stuiptrekkingen vertonen, maar dat betekent verder niks. De kip zal geen pijn lijden.

4.      De veren van de kip plukken

De veren van de kip plukken kan met de hand of een plukmachine. Verwarm de huid voordat je dit gaat doen. Dompel de kip kort in een bak met warm water van 60 graden. Dit maakt de veren losser, zodat het plukken een stuk makkelijker gaat. Slacht je vaker kippen dan is een plukmachine erg handig! Doe je het met de hand? Ga dan als volgt te werk:

1. Stop de kip in heet water (60 graden) voor 40 seconden
2. Trek de huid strak
3. Pak de veren stevig vast
4. Geef een lichte draai
5. Trek in één keer hard tegen de veerrichting in
6. Probeer zoveel mogelijk veren te verwijderen

Lukt het niet om de veren makkelijk uit de kip halen. Stop dan het dier dan even terug in het heette water en probeer het daarna nogmaals.

Het plukken met de hand kan erg vermoeiend zijn en het duurt relatief lang. Pak hiervoor gemiddeld 20 minuten per kip als je wat ervaren bent en 30 minuten als je net begint. Als je kippen kaal gaat plukken met een plukmachine kan je soms wel 40 kippen in een uur verwerken.

Extra tip: Als je gebruik maakt van een plukmachine is het slim om met een koude straal water in de ton of machine te spuiten. Hierdoor wordt de kip niet alleen schoon, maar de veren gaan er nog makkelijker af! Gebruik hiervoor wel een krachtige straal. Het plukken van een kip gaat hierdoor ook sneller.

5. Ontweiden of uitsnijden van de kip

Nadat je de kip mooi kaal hebt geplukt wordt het aangeraden om het dier op te hangen. Het is ook mogelijk om het dier uit te snijden op een vleesplank. Steek vervolgens het mes in de en trek het mes door tot aan de punt van de borst. Hierdoor ontstaat er een snede waar de hand in kan. Daarna haal je de maag, hart en lever uit de kip. Let goed op dat je de lever voorzichtig eruit haalt er is namelijk een mogelijkheid dat de galblaas klapt. Bij iedere stap moet je goed alles spoelen om het lekker fris te houden. Na het uitsnijden kan je de kip klaar gaan maken voor het eten.

Workshop kip slachten

Waar komt het stukje vlees op mijn bord vandaan? Wat is er voor nodig en hoe wordt het gedaan? Allemaal vragen die je zou kunnen krijgen bij het zien van een overheerlijk kippenborstje op de eettafel. In de workshop: zelf een kip slachten laten we je lezen hoe je op verantwoorde wijze een kip slacht en daarbij zo min mogelijk laat lijden. Wij zijn nog op zoek naar een passende locatie voor de workshops, beschik jij een locatie die wij kunnen gebruiken? Neem dan contact met ons op.